Το AIDS είναι ένα μεταδοτικό νόσημα που προκαλείται από τον ιό της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (HIV-Human Immunodeficiency Virus). Προκαλείται από την μόλυνση από τους ανθρώπινους ρετροϊούς HIV1- HIV2.
Ο ιός αυτός προκαλεί την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος και την συνακόλουθη αύξηση της ευαισθησίας του σε λοιμώξεις και νεοπλάσματα. Το χαρακτηριστικό της νόσου είναι η έκδηλη ανοσοανεπάρκεια που προκύπτει από μια προοδευτική ποσοτική – ποιοτική ανεπάρκεια των λεμφοκυττάρων Τ.
Μετάδοση: Η μετάδοση του ιού γίνεται με:
- Σεξουαλική επαφή.
- Έκθεση σε προϊόντα αίματος
α) Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
β) Μετάγγιση μολυσμένου αίματος
γ) Τραυματισμός στο χώρο δουλειάς (ιατροί, νοσηλευτές)
- Μητέρα-παιδί (εγκυμοσύνη, τοκετός, θηλασμός).
ΔΕΝ μεταδίδεται με συνηθισμένες επαφές (φιλί, ίδιος χώρος εργασίας, τουαλέτα).
Περίοδος Επώασης: Τα συμπτώματα μπορεί να κάνουν μέχρι και 10-15 χρόνια να εμφανιστούν.
Συμπτώματα: φορέας του ιού-HIV διανύει κάποια χρονική περίοδο, (η οποία διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο) κατά την οποία δεν εμφανίζει τα συμπτώματα της ασθένειας του AIDS. Όταν αναπτυχθεί το AIDS τότε ο φορέας του ιού-HIV αρχίζει να «νοσεί» και εμφανίζονται συμπτώματα της ασθένειας του AIDS. Τα κλινικά συμπτώματα είναι μεγάλη αδυναμία του οργανισμού, λεμφαδενοπάθεια, διάρροια, πυρετός, έντονος βήχας. Οι ασθενείς με AIDS συχνά προσβάλλονται από ένα είδος πνευμονίας, την πνευμονική λοίμωξη Pneumodystis Curinii, με ξηρό βήχα, δύσπνοια και πυρετό. Επίσης, μπορεί να παρουσιάσουν μηνιγγίτιδα, ή μια ειδική μορφή καρκίνου (το σάρκωμα Kaposi) που αποτελεί σπάνιο τύπο καρκίνου του δέρματος, καθώς και όγκους του λεμφικού συστήματος όπως το λέμφωμα Hodgkin.
Διάγνωση: Επειδή η λοίμωξη στην αρχή είναι ασυμπτωματική, ο μόνος τρόπος για διάγνωσή της είναι η εξέταση αίματος για την ανεύρεση αντισωμάτων κατά του ιού. (6 εβδομάδες- 6 μήνες). Αν σε ένα άτομο βρεθούν αντισώματα κατά του ιού, τότε το αποτέλεσμα επιβεβαιώνεται με άλλες εξετάσεις που είναι ειδικές για ανεύρεση του ιδίου του ιού στο αίμα.
Θεραπεία: Στις μέρες μας, είναι πλέον διαθέσιμες διάφορες θεραπείες για την αντιμετώπιση του ιού του AIDS με συνδυασμούς φαρμάκων που μπορούν να παρατείνουν τη ζωή για πολλά χρόνια και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των πασχόντων. Συστήνεται υγιεινή διατροφή, αποφυγή του καπνίσματος, της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών.
Προφύλαξη: Πολύ σημαντικό είναι να υπάρχει πλήρης ενημέρωση για θέματα που αφορούν την σεξουαλική υγεία και τη σωστή σεξουαλική συμπεριφορά πριν από την πρώτη σεξουαλική επαφή. Τρόπος προφύλαξης είναι η αποφυγή επαφής χωρίς προφύλαξη με σεξουαλικούς συντρόφους υψηλού κινδύνου, όπως είναι οι τοξικομανείς, οι άνδρες/γυναίκες με μεγάλο αριθμό σεξουαλικών συντρόφων ή συντρόφων από χώρες που ενδημεί το AIDS και η συστηματική χρήση προφυλακτικών μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV. Τέλος, πρέπει να γνωρίζουμε όσο γίνεται περισσότερα για τον σύντροφό μας πριν επιχειρήσουμε σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη.
Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι άτομα με άλλα Σ.Μ.Ν. έχουν πιο αυξημένο κίνδυνο για προσβολή από τον ιό HIV.